Paulus noemde zich “een Israëliet uit de stam van Benjamin” (Romeinen 11:1, Filippenzen 3:5). Foei, Paulus, dat antwoord was hartstikke fout. Dat was een etnische opvatting van identiteit. De fout is des te erger omdat er keus genoeg was aan goede antwoorden.

Paulus had kunnen zweren bij het Verfassungspatriotismus, de gehechtheid aan een politiek systeem dat de rechtsstaat belichaamde. Hij was immers Romeins staatsburger en wanneer het hem uitkwam beriep hij zich ook op dit burgerschap. Hij had dus kunnen zeggen: “Ik ben Romein.”

Hij had het over de culturele boeg kunnen gooien. Hij behoorde tot de groot-Griekse cultuurgemeenschap. Hij schreef behoorlijk Grieks in brieven gericht aan gemeenschappen die van oorsprong Grieks waren of in het hellenisme geassimileerd hoewel van afkomst Joods of Keltisch (Galaten). Hij had kunnen zeggen: “Ik ben Griek.”

Hij had zich met zijn geboorteplaats kunnen vereenzelvigen, Tarsus in Cilicië. Als iedereen die in Antwerpen woont een Antwerpenaar is, dan is een inboorling van Cilicië een Ciliciër. Die landstreek is veel later door de Turken veroverd en ligt nu in de republiek Turkije. Paulus had dus moeten zeggen: “Ik ben een Turk.”

(‘tP., 13 dec. 2006)