Heidenen voor het Blok? PDF Print E-mail
Written by Koenraad Elst   
Wednesday, 17 July 2013 18:41

 

 

 

De tsaar had Raspoetin, Robert Stevaert heeft als spiritueel raadsman Jan De Zutter.  Deze mede-auteur van Koken met Steve is een praktiserend heksenmeester of “wicca”.  Behalve handleidingen voor heksensabbats heeft hij ooit een boek geschreven over natuurreligie en nationalisme: Heidenen voor het Blok.  Dat is een soort afrekening binnen het nieuwheidense milieu: de ene druïdenkapel die de andere als politiek incorrect verkettert.   

 

Volgens insiders bevat het boek vele onjuistheden, over personen zowel als over levensbeschouwelijke stromingen.  Maar een afschildering van nationalisten als fantaisistische bietekwieten beantwoordt duidelijk aan een behoefte, vooral bij een linkerzijde die liever met een karikatuur van rechts afrekent dan met een reële tegenstander.  Dus heeft het verhaal van een heidens Vlaams Blok school gemaakt, zelfs in bepaalde katholieke milieus.  Zo stelt redacteur Spectator van de Antwerpse faxkrant ’t Scheldt, in een recensie van het boek De Eeuwige Strijd van VB-kamerlid Filip De Man (10 feb.), dat “de heidense strekking binnen het VB, alle Alexandra Colens en Philippe Vande Sandes ten spijt, ongetwijfeld de grootste en invloedrijkste is”, en dat “de mainstream binnen deze partij niets anders dan het heidendom is”. 

 

Aanleiding voor deze boude bewering is “De Mans ongelooflijk oppervlakkig terzijde schuiven van de godsdienstige factor” in de Europese geschiedenis.  In het spoor van de denkers uit de Renaissance en de Verlichting doet De Man de christelijke middeleeuwen af als “duister” en idealiseert hij de Grieks-Romeinse erfenis.  Spectator verklaart dit zo: “Sommigen grijpen liever terug naar de oude Germanen, anderen naar de oude Grieken en Romeinen, maar hun fundamentele optie voor het heidendom hebben ze wel gemeen.” 

 

Nu, men kan De Man moeilijk kwalijk nemen dat hij op het oude Rome inzoemt, want zijn boodschap betreft juist de gelijkenis tussen de ondergang van het Romeinse Rijk en de huidige neergang van de Westerse beschaving.  Of dat meteen “heidens” is?  In mijn collegetijd maakten katholieke leraars Latijn ook al volop die vergelijking tussen Romeinse en hedendaagse decadentie. 

 

In deze context betekent “heidens” duidelijk een religieus engagement gericht op de voorchristelijke tradities, en niet het moderne antireligieuze scepticisme.  De Man is echter een typisch VUB-produkt, een sceptisch vrijzinnige die men niet meteen over het zonnewendevuur ziet springen, of “met lucht bekleed” (= naakt) ronddansen in De Zutters heksenkring.  De atheïsten in de Franse Revolutie koketteerden ook met Grieks-Romeinse beeldentaal zonder daarom de cultus van Jupiter nieuw leven te willen inblazen. 

 

De jongste maanden heb ik wat extra aandacht besteed aan wat er leeft in diverse rechtse milieus, en mijn vaststelling is dat heidense religiebeleving omgekeerd evenredig is met politiek engagement.  Echte druïdentoestanden vind je bij apolitieke (of ex-politieke) geitenwollensokkers, nauwelijks bij actieve militanten.  Vlaamsblokkers die net als De Zutter hun tijd echt aan rituelen voor de bosgoden besteden, zijn op een hand te tellen.  Er zijn er natuurlijk die een stoere vikinghamer boven hun open haard hangen, het attribuut van Donar, maar dat betekent even weinig als het boeddhabeeld op de schoorsteen van al die welgedane burgers die zich verre houden van Boeddha’s ascetische weg.

 

De meeste Vlaams-rechtse groepjes, genre Voorpost of Vrijbuiter, behoren levensbeschouwelijk tot het postchristelijk agnosticisme.  Religieuze symbolen worden er alleen gebruikt voor hun etnische connotaties.  Maar heidens-religieus danwel sceptisch-postreligieus, ook in dat milieu kunnen sommige niet-christenen behoorlijk fanatieke papenvreters zijn.  Met name in de VB-afdeling Gent hebben we meerdere klachten opgevangen over het afblokken van katholieke kandidaten bij de toewijzing van verkiesbare plaatsen.  Maar dat is blijkbaar de uitzondering die de regel bevestigt.  Het Vlaams Blok is in wezen een laïcistische partij die intern de levensbeschouwelijke godsvrede handhaaft om zich eensgezind op de nationalistische eisen te concentreren.

 

Het geringe politieke gewicht van de heidense stroming binnen het Blok kan men afmeten aan een eventuele ruzie over de levensbeschouwelijke splijtzwam bij uitstek: euthanasie.  Voor katholieken mag alleen God over het levenseinde beslissen, terwijl heidenen de “vrije” of “Romeinse” dood verkiezen, in de geest van Seneca: “Er is maar één weg om het leven binnen te treden, maar gelukkig zijn er vele om het te verlaten.”  Welnu, ondanks reële interne meningsverschillen over deze beginselkwestie, stemde de VB-fractie uiteindelijk unaniem tegen de liberalisering. 

 

Deze eensgezindheid werd weliswaar vergemakkelijkt door de gevaarlijke juridische onvolkomenheden in de wettekst, die zelfs de gewetensvolle (niet dus de paarse) euthanasievoorstander moesten verontrusten; en door de overweging dat de eigen stem concreet toch geen verschil maakte, gezien de ruime meerderheid aan voorstemmers.  Feit blijft dat de vermeende “heidense mainstream” duidelijk niet zijn wil kon of wou opleggen aan de andersdenkenden in het VB.  Wat men verder ook tegen die partij kan inbrengen, haar leden blijken genoeg nuchter verstand te hebben om filosofische meningsverschillen niet op de spits te drijven. 

 

 

(‘tP, 25 feb 2004)

 

 
Copyright © 2024 Koenraad Elst. All Rights Reserved.
Joomla! is Free Software released under the GNU/GPL License.